BIJELO POLjE -Članovi nevladinog udruženja ,,Broj 19”, predvođeni Mirsadom Kurgašem juče su na gradskom trgu u Bijelom Polju izveli performans i uputili zahtjeva nadležnim institucijama.
Kurgaš je naveo da je cilj perfomansa na gradskom trgu i isticanje zahtjeva bio da na ovim prostorima konačno zavlada iskrena želja za suživotom, a kako je podvukao, to nije moguće bez eliminisanja tabu tema.
-Zahtijevamo od SO Bijelo Polje, kao i crnogorskog parlamenta da se pokrene inicijativa da se u Crnoj Gori proglasi Dan sjećanja na žrtve u Šahovićima. Takođe, zahtijevamo da se postavljanjem spomen- obilježja lociraju mjesta u Šahovićima, današnjem Tomaševu, gdje su se nalazile džamije do 1924. godine. Isto tako, od lokalne samouprave zahtijevamo formiranje specijalne komisije, koja će u saradnji sa Islamskom zajednicom, locirati i adekvatno obezbijediti preostala groblja na prostoru Vraneške doline-kazao je Kurgaš.
On je dodao da je riječ o jednom civilizacijskom činu koji bi, kako je naglasio, trebao označiti početak jedne nove epohe na ovim prostorima.
-Nema stvarnog pomirenja i suživota bez prava na istinu-kazao je on, podsjećajući da je Bijelo Polje, osim postojeće imamo još dvije džamije.
-Neko želi da se ta činjenica izbriše iz kolektivnog sjećanja. Harem džamija, podignuta je u 17 vijeku u Donjoj mahali i bila najveća u gradu. Srušena je 1958. godine voljom tadašnjih vlasti i izgrađena zgrada Elektroprenosa. Sad je na tom mjestu stambena zgrada i kafana „Uskok” sa baštom na mjestu gdje je nekad bilo groblje. Ina­če, po­sto­ji Fer­man sul­ta­na Ab­du­la­ha­mi­da dru­gog sa ko­jim se po­tvr­đu­je vla­sni­štvo nad ovim va­ku­fom.
Dru­ga je Ha­dži Da­nu­ši­na ili Čar­šij­ska dža­mi­ja, u ne­ka­da­šnjoj Ašik ma­ha­li, iz­gra­đe­na kra­jem 17 vi­je­ka i bi­la naj­ljep­ša u gra­du. Sru­še­na je to­kom Dru­gog svet­skog ra­ta, kad je od stra­ne sa­ve­zni­ka bom­bar­do­va­no Bi­je­lo Po­lje-ka­že Kur­gaš, do­da­ju­ći da je oko nje po­sto­ja­lo gro­blje.
-Na­kon oslo­bo­đe­nja tu je iz­gra­đen grad­ski park, a na gro­blju spo­me­nik pa­lim bor­ci­ma. Ka­da je po­če­la iz­grad­nja ka­na­li­za­ci­o­nog si­ste­ma na­đe­ni su broj­ni ske­le­ti. Pro­test je za­bra­ni­la po­li­ci­ja, a lo­kal­na upra­va se ni­je ogla­ša­va­la. Oči­gled­no, vla­da­ju­ći re­žim mo­že bi­ti mi­ran i ra­ču­na­ti da i na sle­de­ćim iz­bo­ri­ma ima si­gur­ne gla­so­ve, jer mje­šta­ni o ovo­me ću­te- is­ta­kao je Kur­gaš , na­gla­ša­va­ju­ći „da na­kon sve­ga lo­kal­ni par­la­ment ne­ma le­gi­ti­mi­tet da pred­sta­vlja sve gra­đa­ne Bi­je­log Po­lja”.
-Ova­kvim sta­vom Skup­šti­na op­šti­ne je iz­gu­bi­la sva­ko pra­vo na po­što­va­nje i po­dr­šku gra­đa­na-ka­zao je Kur­gaš, do­da­ju­ći da je fa­za re­kon­struk­ci­je uli­ce i tr­ga za­vr­še­na, tra­go­vi uklo­nje­ni, a na­laz struč­nja­ka ni­je ob­ja­vljen.
- Na dru­goj stra­ni sa­svim je iz­vje­sna da­lja de­va­sta­ci­ja osta­ta­ka gro­blja u par­ku, ta­ko da upo­zo­ra­va­mo na ne­do­pu­sti­vost da­ljeg skr­na­vlje­nja- re­kao je Kur­gaš i pr­dlo­žio da se naj­hit­ni­je oku­pe re­le­vant­ni po­je­din­ci, struč­ne in­sti­tu­ci­je i iz­na­đe ade­kvat­no rje­še­nje.
-Sma­tra­mo da u grad­skom par­ku i ba­šti ka­fan „Uskok” tre­ba po­sta­vi­ti spo­men- obi­ljež­ja, kao uspo­me­na na sve sa­hra­nje­ne na tim lo­ka­ci­ja­ma-is­ta­kao je Kur­gaš.
On je pod­sje­tio i na 9. no­vem­bar 1924. go­di­ne kad je, ka­ko je re­kao, za­po­čet po­kolj ne­du­žnog mu­sli­man­skog na­ro­da u se­li­ma Ša­ho­vi­ći i Pa­vi­no Po­lje.
-Na naj­zver­ski­ji na­čin po­bi­je­no je vi­še sto­ti­na go­lo­ru­kih mu­ška­ra­ca, že­na i dje­ce, dok se pre­o­sta­li dio od­se­lio. Po­ru­še­ne seu sve dža­mi­je a Ša­ho­vi­ći do­bi­li ime To­ma­še­vo. Ovaj zlo­čin ni­kad ni­je pro­ce­su­i­ran, ni­ti je vo­đe­na is­tra­ga- na­gla­io je Kur­gaš.
Či­tav per­for­mans sa uda­lje­no­sti od 50-ak me­ta­ra pom­no su pra­ti­li pri­pad­ni­ci po­li­ci­je, u uni­for­mi i ci­vi­li, kao i pri­pad­ni­ci Dr­žav­ne bez­bjed­no­sti.M.N.


Spo­men- plo­ča po­sve­će­nu Hu­ze­ir agi Der­vo­vi­ću

Na kra­ju per­for­man­sa kod Ga­sal­ha­ne Kur­gaš je sa svo­jim isto­mi­šlje­ni­ci­ma na sta­rom gro­blju po­sta­vio spo­men- plo­ču po­sve­će­nu Hu­ze­ir agi Der­vo­vi­ću, jed­nom od naj­bo­ga­ti­jih Bje­lo­po­lja­ca, ko­ji je ka­ko je re­kao na­za­slu­žni­ji što Bi­je­lo Po­lje ni­je do­ži­vje­lo sud­bi­nu Ša­ho­vi­ća.
- Dr­vo­vić je uti­cao na Ni­ko­lu Pa­ši­ća, ta­da pre­mi­je­ra u Be­o­gra­du, ko­ji je po­slao voj­sku u Bi­je­lo Po­lje i za­u­sta­vio even­tu­al­ne pro­ble­me-ka­zao je Kur­gaš.
Ina­če, ovu spo­men- plo­ču čla­no­vi Kur­ga­še­vog udru­že­nja jdnom su već bi­li po­sta­vi­li u bli­zi­ni Ga­sal­ha­ne na gro­blju, ali su je ne­du­go za­tim uklo­ni predstvni­ci Islam­ske za­jed­ni­ce.